TARİH ÖNCESİ DEVİRLER (PREHİSTORİK DEVİRLER)

TARİH ÖNCESİ DEVİRLER (PREHİSTORİK DEVİRLER)


İnsanların varoluşundan yazının icadına kadar olan döneme denir. Tarih öncesi devirlerin birbirinden ayrılmasında kullanılan araç ve gereçlerin niteliğine bakılmıştır. Buna göre Tarih öncesi devirler şöyle ayrılır:
1)-TAŞDEVRİ 2)- KALKOLİTİK(TAŞ-BAKIR) DEVRİ 3)- TUNÇ DEVRİ 4)- DEMİR DEVRİ
a)- Eskitaş (Kabataş) Devri
b)- Ortataş (Yontmataş) Devri
c)- Yenitaş (Cilalı Taş) Devri

1)-TAŞDEVRİ:
a)- Eskitaş (Kabataş) Devri: Bu devri yaşayan insan toplulukları ilkel bir göçebe hayat sürmüşlerdir. Ağaç kovuklarında, mağaralarda ve nehir yataklarında yaşayan insanlar tabiatta hazır bulduklarıyla, avcılık ve balıkçılıkla geçinmişlerdir. (Avcı ve toplayıcı)
Türkiye'de Eski Taş Devri (MÖ.600.000-MÖ.10.000):
Antalya'da Karain, Beldibi ve Belbaşı Mağaraları Anadolu'da bu döneme ait önemli merkezlerdir.
b)- Ortataş (Yontmataş) Devri: İnsanlığın toplayıcılık ve avcılıktan üretime geçiş yaptığı dönemdir. Hayvanlar evcilleştirilmiştir. Buzul çağları sona ermiş, yeryüzündeki iklim koşulları günümüz iklimine dönmeye başlamıştır.

Türkiye'de Ortataş Devri (MÖ.10.000-8000):
Antalya'da Beldibi mağarası, Göller yöresinde Bardiz, Samsun'da Tekkeköy bu devre ait önemli merkezlerdir.
c)- Yenitaş (Cilalı Taş) Devri : Tarım hayatı başlamış, köyler kurularak yerleşik hayata geçilmiştir. Topraktan kap-kacak yapılır ve seramik sanatı başlar. İlk yerleşim birimleri oluşturulur. Hayvanlar evcilleştirilir ve bitki liflerinden elbiseler yapılır. ilk dinsel inançlar ortaya çıkar. İlk ticaret başlar. Ataerkil bir düzen kurulur. Köleci toplum yapısı ortaya çıkar. Günümüzün sosyal yaşam biçimi oluşur.

Türkiye'de Yenitaş Devri(MÖ.8000- MÖ.5500):
Diyarbakır'da Çayönü, Gaziantep'de Sakçagözü, Konya'da Çatalhöyük önemli merkezlerdir.

NOT: İnsanlık tarihinin ilk yerleşim yeri olarak Konya Çatalhöyük kabul edilmektedir. İlk üretim yeri de Çayönü(Diyarbakır) kabul edilir.

Dolmen : Uzunca ve kaba taşların yan yana dizilip üzerine yassıca kaba bir taşın yerleştirilmesiyle oluşan anıtlar.
Tümülüs : Dolmenlerin toprak yığınıyla örtülüp bir tepe şekline getirilmiş hali.
Höyük : Tümülüslere Anadolu’da verilen ad
Kurgan : Tümülüslere Türkistan’da verilen isim
Menhir : Bir çizgi veya daire etrafında kabaca dikilmiş yüksek taşlardan oluşan anıtlar.

2)- KALKOLİTİK(TAŞ-BAKIR) DEVRİ: Taş devrinin sonlarına doğru maden keşfedilmiştir. İlk kullanılan maden bakırdır.
Türkiye'de Kalkolitik Devir(MÖ.5500-MÖ.2500):
Çanakkale'de Truva, Burdur'da Hacılar, Yozgat'ta Alişar, Çorum'da Alacahöyük'dür.

3)- TUNÇ DEVRİ: Bu dönemde site denilen ilk yönetim örgütleri(devlet) oluşturulmuştur. Bu dönemde toplumlar arası iletişim ve ticaret gelişmiştir.
Türkiye'de Tunç Devri(MÖ.2500- MÖ.1200):
Anadolu'da üretim artmasına paralel olarak ticaret gelişmiş, toplumsal ilişkiler hızlanmıştır. Yazı Asurlu tüccarlar tarafından Türkiye'ye getirildi.

NOT: Anadolu'da ilk yazılı belgeler Kayseri yakınlarındaki KÜLTEPE'de bulundu. Böylece Anadolu'da tarih çağları başladı.(MÖ.2000)

4)- DEMİR DEVRİ: Tarım sektörünün yanı sıra sanayi sektörü de gelişmiştir. Uygarlığın gelişmesi hızlanmıştır. Silah yapım tekniği gelişmiştir. Babil Kralı Hammurabi tarafından ilk merkezi krallık kurulmuştur. Dönemin sonuna doğru yazı bulunmuş ve Tarih öncesi Devirler sona ermiştir.

......... ............